Mobil İşletim Sistemleri

İŞLETİM SİSTEMİ NEDİR ?

• İşletim sistemi, bilgisayar donanımının doğrudan denetimi ve yönetiminden, temel sistem işlemlerinden ve uygulama programlarını çalıştırmaktan sorumlu olan sistem yazılımıdır.
• Akıllı telefonlar (Smart Phones),Tablet bilgisayarlar, PDA (Personal Digital Assistant)’lar gibi taşınabilir cihazlar için üretilen işletim sistemleri mobil işletim sistemleri olarak adlandırılırlar.

Android

• İlk Android işletim sistemi 2003 yılında taşınabilir cihazlara ilişkin gelişmiş Linux tabanlı esnek

güncelleştirilebilir işletim sistemi yaratmak amacıyla Amerika Birleşik Devletleri’nde tasarlandı.

2005 yılında Android firması Google tarafından satın alındı.5 Kasım 2007 yılında Google’ın çeşitli yazılım, donanım ve mobil operatör firmalarının(Broadcom,HTC,Sony,Dell,Intel,Motorola LG,T-Mobile vb.) yer aldığı Open Handset Alliance isimli topluluk kuruldu ve Google Android adında açık kaynak kodlu Linux tabanlı mobil işletim sistemini kamuoyuna duyurdu.

ANDROID İŞLETİM SİSTEMİ MİMARİSİ

• Linux Çekirdek (Linux Kernel)
• Kütüphaneler (Libraries) ve Android Çalışma Zamanı (Android Runtime)
• Uygulama Çatısı (Application Framework)
• Uygulamalar (Applications)

.LINUX ÇEKİRDEK (LINUX KERNEL)

• Android mimarisindeki en alt katmandır. Bu katmanda donanımsal bilgiler ve uygulamaların çalışabilmesi için gerekli sürücüler yer alır.
• KÜTÜPHANELER (LIBRARİES)
• Bu katmada sistem kütüphaneleri, mp3, mpeg4, jpg gibi çoklu ortam bileşenleri için medya kütüphaneleri ve 2D/3D grafikler için OpenGL/SGL içeren kütüphaneler bulunur.
• ANDROID ÇALIŞMA ZAMANI (ANDROID RUNTIME)
• Android’i mobil Linux uygulamasından ayıran en önemli katmandır. Bu katmanda Çekirdek Kütüphaneleri ve Dalvik Sanal Makinesi yer almaktadır.
• Çekirdek Kütüphaneleri:Java için çekirdek API’lerini, veri yapılarını, hizmetleri, dosya erişimi, ağ erişimi ve grafik bileşenlerini de içermektedir.
• Dalvik Sanal Makinesi(DVM Virtual Machine):Java ME gibi geleneksel Java VM kullanmaktan ziyade Android tek bir cihaz üzerinde çoklu instance’lerın etkili bir şekilde çalışmasını sağlayan DVM’i kullanır. DVM, thread, bellek yönetimi, işlemler ve güvenlik gibi düşük seviye işlevsellikleri yoluna koymak için cihazdaki linux çekirdeğini kullanır. DVM, minimum bellek kullanımı için optimize edilmiş bir format olan Dalvik dosyalarını çalıştırır.
• UYGULAMA ÇATISI (APPLICATION FRAMEWORK)
• UYGULAMALAR (APPLICATIONS)
• Android uygulama çatısındaki servisler ve sınıflar kullanılarak oluşturulan yerel ve 3.parti Android uygulamalarını kapsar.

ANDROİD İŞLETİM SİSTEMİNDE UYGULAMA GELİŞTİRME

• Androidde Native(Java) ve Hybrid(Html5+javascript+css) olarak iki şekilde uygulama geliştirebiliriz.
• Native uygulama geliştirebilmek için Java diline hakim olmamız gerekiyor.
• Uygulama geliştirmek için SDK indirip Android Studio kurmalıyız.
• ANDROID STUDIO
• Android uygulamalarının geliştirildiği üst seviye özelliklere sahip ve Google tarafından önerilen resmi proglama aracıdır.
• ANDROID SOFTWARE DEVELOPMENT KIT (SDK)
• Android Software Development Kit (SDK), Android uygulamaları oluşturmanızı sağlayan araç koleksiyonudur.
• Eclipse / Android Studio
• Android için iki temel entegre geliştirme ortamı bulunuyor (IDE). Kod yazıp uygulamayı oluşturacağınız ana programa IDE denir. IDE, uygulamanızdaki farklı dosyaları organize etmenize ve düzenlemenize yardımcı olur, uygulamanızın ihtiyaç duracağı paketleri ve kitaplıkları yönetir. Bunun yanında uygulamanızı gerçek cihazlarda veya emulator'lerde denemenize olanak tanır.Androidin IDE’si ECLIPSE’dir.

Android SÜRÜMLERİ

. Android 1.0 (2008) /Android 1.1 Astro (2009) / Android 1.2 Bender (2009) / Android 1.5 Cupcake (2009)

Android 1.6 Donut (2009)

• Android 2.0 Eclair (2009) / 2.1 Eclair (2010) / Android 2.2 Froyo (2010) / Android 2.3 Gingerbread (2011)
• Android 3.0 Honeycomb (2011) / 3.1 Honeycomb (2011) / 3.2 Honeycomb (2011)
• Android 4.0 Ice Cream Sandwich (2011) / Android 4.1 Jelly Bean (2012) / Android 4.2 Jelly Bean (2013) Android 4.3 Jelly Bean (2013) / Android 4.4 Kit-Kat (2013)
• Android 5.0 Lollipop (2014) / Android 5.1 Lollipop (2015)
• Android 6.0 Marshmallow (2015)
• Android 7.0 Nouggat (2016)
• Android 8.0 Oreo (2017)

IOS(IPHONE/IPADOS)

• Apple'ın başlangıçta iPhone için geliştirdiği ancak daha sonra iPod touch ve iPad'de de kullanılan mobil işletim sistemidir. 2007 - 2010 yılları arasında "iPhone OS" isminde idi. Mac OS X'den türetilmiştir. iOS içinde 4 katman bulundurmaktadır: Core OS tabakası, Core Servisleri tabakası, Medya tabakası ve Cocoa Touch tabakası. Yazılım cihazın içinde 2500 MB'lık bir alan kaplamaktadır.^[1] iOS işletim sistemi yapısı nedeniyle Apple App Store ve iTunes dışında hiçbir yerden uygulama yüklenemez. Kurucusu Steve Jobs'tır.
• IOS işletim sisteminde başlangıçta üçüncü tarafların geliştirdiği uygulamalar desteklenmiyordu. Steve Jobs daha sonra geliştiricilerin uygulamalar geliştirmesini savundu. 17 Ekim 2007’de Apple SDK’in geliştirildiğini duyurdu ve geliştiriciler için Şubat ayında yayınlandı. 6 Mart 2008’de İphone OS’in beta sürümü yayınlandı.
• IOS işletim sisteminde ki uygulamalar C / C++ programlama dili ile geliştirilir.
• IOS işletim sistemi kapalı kaynak kodludur , yazılım fazla kurcalanmaz ve bu özellik IOS işletim sistemini daha güvenli hale getirir.

IOS SÜRÜMLERİ

• iOS 1 | 6 Haziran 2007
• iOS 2 | Temmuz 2008
• iOS 3 | Haziran 2009
• iOS 4 | Haziran 2010
• iOS 5 | Ekim 2011
• iOS 6 | Eylül 2012
• iOS 7 | Eylül 2013
• iOS 8 | Haziran 2014
• iOS 9 | Haziran 2015
• iOS 10 | Eylül 2016
• IOS 11 | Haziran 2017

WINDOWS MOBILE İŞLETİM SİSTEMİ

• 2004 yılında geliştirilmeye başlayan Windows Phone, Microsoft tarafından geliştirilmiş ve Windows Mobile serilerinin devamı olan mobil işletim sistemidir. Windows Mobile işletim sistemi, Microsoft’un akıllı telefonlar, tabletler ve hatta eski nesil PDA’ların içerisinde kullanmak için tasarlamış olduğu işletim sistemidir. 2010 Şubat ayında tam anlamıyla kullanıcılar ile buluşan ve mobil dünya kongresinde ilk kez duyurulan sistem, Windows'un mobildeki kurumsal kullanıcı kitlesinin dışında, Windows Phone’da hedef kitle, Microsoft tarafından sadece son kullanıcılar olarak belirlemişlerdir. 2010 Nisan ayında geliştirici araçları Microsoft tarafından indirilebilir olarak uygulama geliştiricilere sunulmuştur. İstatistiksel ve internet kullanıcılarının kullanımlarına bakıldığında Windows Phone işletim sistemi, diğer mobil işletim sistemleri arasında pek de tercih edilmeyen bir işletim sistemi olarak görünüyor. Günümüzde tablet olarak da Windows işletim sistemli tabletler satılmaktadır. Ancak Android ya da iOS işletim sistemlerindeki kullanımlar kadar tercih edilmemektedir.

WINDOWS MOBILE İŞLETİM SİSTEMİNDE UYGULAMA GELİŞTİRME

• Uygulama geliştirmek için gerekli olan resmi platform Visual Studio 2013’tür.Bu platform Windows 8 Pro veya Windows 8 Enterprise 64-bit bilgisayarlarda çalışır.Windows Phone 8 uygulaması geliştirmek için işlemcinizin SLAT(Second Level Adress Translation) destekli olması,BIOS ayarlarında sanallaştırılmanın aktif hale getirilmesi,Windows bileşenlerinden Hyper-V aktif olması gerekmektedir.

BLACKBERRY OS

• BlackBerry OS, 1999-2013 yılları arasında Java tabanlı BlackBerry marka akıllı telefonlar için geliştirdiği mobil işletim sistemidir.
• İlk sürümü 1999 yılının Şubat ayında yayınlanan BlackBerry OS, bugüne dek 7 ana sürüm ve pek çok güncelleme yayınladı. Mayıs 2011 tarihinde RIM, Java tabanlı BlackBerry işletim sisteminin yedinci nesil üyesi olan OS 7.0'ı duyurdu. 2011 yılının sonunda NFC, internet paylaşımını sağlayan Mobile Hotspot, BlackBerry Tag gibi yeni özellikleri destekleyen OS 7.1 güncellenmesi yayınlandı.
• 2013'ün ilk çeyreğinden itibaren piyasaya sürülen tüm cihazlarda BlackBerry OS yerini, Unix tabanlı QNX platformuna dayanan yeni nesil BlackBerry 10 mobil işletim sistemine bıraktı. OS 7.1 sürümü ile birlikte, Java tabanlı BlackBerry OS'un geliştirilmesi -güvenlik güncelleştirmeleri ve küçük iyileştirmeler dışında- tamamen durduruldu.
• BADA

Samsung tarafından geliştirilmektedir. C++ tabanlıdır. Hareket, yüz algılama gibi özellikleri içermektedir. Ayrıca yakınlık, ışık, hava, ivme ölçer gibi çeşitli sensörlerle desteklenen yazılımlarla uyumludur. Gelişmiş API'leri vardır.

• MEEGO

Intel'in Moblin ve Nokia'nın Maemo platformları, Linux Vakfı'nın da himayesinde bir araya gelerek, mobil cihazlar için MeeGo platformunu oluşturmuşlardır. Linux temelli ve açık kaynak kodludur. Multitasking desteklemektedir. Nokia N serisi telefon modellerinde MeeGo platformunu kullanmayı hedeflemektedir.

• WEB OS (PALM OS)

Linux çekirdeklidir.Sadece parmak etkileşimi ile çalışabilecek şekilde tasarlanmıştır. Çoklu dokunma özelliğine sahiptir. Uygulama geliştiriciler için kısıtlı bir geliştirme ortamı ( Mojo ) vardır. Bu sebepten dolayı uygulama açısından fakir bir platformdur. Performansı yüksektir. Aynı anda birden fazla uygulamanın çalıştırılmasını destekler.

.CYANOGENMOD

Android Open Source Project kullanılarak geliştirilmiş ve aslında Android'in modifiye edilmiş bir halidir.Uygulama yüklemek için F-Droid uygulama marketi kullanılır.

• UBUNTU TOUCH

Ubuntu Touch, Ubuntu işletim sisteminin dokunmatik mobil cihazlar için özelleştirilmiş sürümüdür. Bu işletim sisteminin özellikle Ubuntu'nun bilindiği, Hindistan ve Çin gibi bilgisayarların Ubuntu yüklü geldiği bölgelerde yaygınlaşması bekleniyor.

. SAİLFİSH

Eski Nokia çalışanları tarafından kurulan Jolla firması çalışanlarının geliştirmekte olduğu mobil işletim sistemidir.

. TIZEN

Akıllı telefonlar, tabletler, araç içi bilgi sistemleri ve akıllı TV’ler için geliştirilen, açık kaynak kodlu, Linux tabanlı bir işletim sistemidir.

.SYMBIAN

Symbian işletim sistemi veya Symbian OS mobil cihazlarda 2010 yılına kadar yaygın olarak kullanılan bir işlem sistemiydi. 2010 Yılına kadar Nokia markasının altında popüler cihazlarla birlikte kullanıcılara ulaşan Symbian, daha sonradan yeni nesil teknoloji olarak kabul edilen Android'in ortaya çıkmasıyla birlikte düşüşe geçti.

MOBİL İŞLETİM SİSTEMLERİ PAZAR PAYLARI

SORULARINIZ?

• MERYEM KARAKAŞ
• 2015123005
• RUMEYSA NUR KÜÇÜK
• 2015123001